ROI (Return on Investment) yani yatırım getirisi bir ticari faaliyetin karlı olup olmadığının anlaşılması için kullanılır. ROI sayesinde şirketinizde neye ne kadar yatırım yapıp karşılığında ne kadar kazandığınızı anlayabilir, ardından neye daha fazla ya da daha az yatırım yapmanız gerektiğini hesaplayabilirsiniz. Şimdi ROI’ın ne olduğunu ve nasıl kullanıldığına bir göz atalım.
ROI nedir?
Bir işe, bir pazarlama kanalına ya da bir pazarlama kampanyasına yatırım yaptıktan sonra o yatırımın ne kadar geri dönüşünün, getirisinin olduğunu ROI sayesinde anlayabiliriz.
Bu sayede yatırım kararınızın ne kadar verimli ya da karlı olup olmadığını diğer yatırımlarınızla kıyaslayarak bulabiliriz.
ROI’da belirli bir yatırımın, yatırımın maliyetini hesaba katarak yatırımın geri dönüşünü hesaplarız.
ROI’ı hesaplamak için yatırımın dönüşünü yatırımın maliyetine böleriz. Bu hesabın sonucunu yüzde ya da oran olarak ifade ederiz.
ROI hesaplaması yaparken elmayla armut kıyaslaması yapmaktan kaçınmalıyız. Yatırım seçeneklerinden yalnızca aynı düzeyde olanları kıyaslayabiliriz. İyi bir ROI’ın oluştuğunu öğrenmek için diğer yatırım fırsatları, seçenekleriyle kıyaslama yapılmalıdır.
ROI nasıl hesaplanır?
ROI basit bir formülle hesaplanır.
ROI = Kar (Gelir-Maliyet) / Maliyet x 100
Yani diyelim ki şirketiniz bir ürün üretip satıyor. Ürettiğiniz ürünün maliyeti 100 lira, satış fiyatınız 200 lira olsun. Satış yapmak için Google Ads pazarlama kanalına yatırım yaptınız ve Google reklamlarınızın sonucu olarak 6 adet satış yaptınız. 200 liradan 6 adet ürün sattığınızdan geliriniz 1200 lira olur. Google reklamlarınızın maliyetinin de 200 lira olduğunu varsayalım. Bu durumda ROI’ınız (1200₺-(600₺+200₺))/(600₺+200₺) yani %50 olur.
Cebimizden ürünün maliyeti için 600, reklam için 200 lira yani 800 lira çıkar. Günün sonunda 1200 lira gelir elde deriz. Gelirden maliyeti çıkardığımızda 1200-800=400 lira kar kalır. Elde ettiğimiz karı maliyete bölmemiz gerektiğinden 400/800 ile 0.5 yani yüzde 50 sonucuna ulaşırız.
Aşağıdaki hesaplayıcıya toplam yatırım miktarınızı girmeniz gerekir. Bu senaryoda da 800 lira (ürün+reklam maliyeti) olur. Yatırımın sonunda ise 1200 lira elde ettiğimizden yatırımın dönüşü kısmına 1200 yazmalıyız. Sonuç olarak 400 lira kar edip, %50 ROI elde etmiş oluruz.
ROI hesaplayıcı
Bir başka kullanım senaryosu bir şirkete yatırım olabilir. Örneğin Borsa İstanbul’da işlem gören bir şirketten 1000 lira değerinde hisse satın aldınız. Bir yıl sonra bu şirketten satın aldığınız hisseleri 1200 liraya sattığınızı varsayalım. Bu durumda ROI’ınızı hesaplamak için öncelikle karınızı bulmamız gerekir yani 1200-1000=200 lira kar etmişsinizdir, ardından karınızı maliyetinize bölerek 200/1000=0.2, yüzde 20 ROI’ı buluruz. Bu sayede başka bir şirkete yaptığınız yatırımdan elde ettiğiniz ROI’ı bu yatırım aktivitesiyle kıyaslayabilirsiniz.
Sonuç
ROI kolaylıkla hesaplanıp anlaşılabilir bir metriktir. Bu sayede yatırımların verimi hesaplanır. Göreceli bir sonuç olan ROI dikkatli bir şekilde yatırım seçenekleri arasında kıyaslanmalıdır. Bazı kısıtlara sahip olsa da yatırımların değerlendirilmesine başlamak için iyi bir araç olduğu söylenebilir.