Bir işe başlandığında gözümüzde büyüttüğümüz kısımlar finans, üretim, operasyon ve muhasebeymiş gibi gelir. Bunlar önemli becerilerdir. Öğrenmesek bile, bunları becerebilen birilerini bulabiliriz. Ama işin aslı yönetmek, motive etmek ve liderlik yetenekleridir. Bu yetenekleri nasıl kazanabiliriz inceleyelim.
İyimserlik yayın
İşler istediğiniz gibi ilerlemiyor olabilir ama bir lider olarak kötü bir gün geçirme lüksünüz maalesef yok. Özellikle çalışanlarınızla bunu paylaşıp bu ruh halini yansıtmak yapmanız gereken en son şey olmalı. Steve Jobs’ın çalışanlarına sorduğunuzda alacağınız yanıt “Steve Jobs’ın bitkin göründüğü tek bir gün bile hatırlamıyorum. Öfkeli olduğunu, hayal kırıklığına uğradığını, ateş püskürdüğünü gördüm ama teslim olduğuna hiç tanık olmadım.” olur. Tabii ki karamsarlığa kapıldığımız, kuşkuya düştüğümüz zamanlar olacak. Böyle durumlarda şirket meslektaşlarınızla, güvendiğiniz, akıl danıştığınız mentorünüzle; kimseyi bulamıyorsanız anne yada babanızla konuşabilirsiniz.
Yönetim kültürünüzü belirleyin
Startup’ın lideri olarak elde edeceğiniz sonuçlar sizin sorumluluğunuzdadır ve yönetim kültürünün bir ürünüdür. Herhangi bir sorunla karşılaşılmadığı sürece herkesin verdiği sözü tutup belirlenen hedeflere ulaşması beklenir. Bunun için de:
- Hedefleri belirleyin ve anlatın; bu tutum çalışanları tek bir hedef üzerinde toplayıp ne yapmaları gerektiğine dair günü gününe bir rehber niteliği taşıyacaktır.
- Gelişimi ölçün; ne demiş eskiler “Ölçebiliyorsan, yapabilirsin.”. Hedefler ne kadar ilerlediğinizi ölçerseniz işe yarar. Yeni bir startup iseniz sonuçlarınızı her hafta ölçüp raporlamalısınız. Olgunlaştıkça ve belirsizlikler azaldıkça aylık programa geçebilirsiniz.
- Tek bir sorumlu belirleyin; iyi insanlar sorumluluktan kaçmaz, büyük insanlar ise sorumluluk almak ister. Bu kültürü oluşturduğunuzda ölçüldüğünü ve sorumlu tutulacağını bilen takım arkadaşlarınız başarı konusunda motive olacaktır.
- Çözüm odaklı olun; lider olarak ya bir çözümün parçası olup bir yönetim kültürü oluşturursunuz ya da sorunun bir parçası haline gelip disiplinsiz, adaletsiz bir iyimserlik kültürü oluşturursunuz. Sizin göreviniz örnek teşkil etmek ve verdiği sözleri yerine getirmektir.
- Başarıyı ödüllendirin; yeni bir startup’ta ödüllendirdikleriniz size başarıyı getiren insanlardır. Övgü, öğle yemeği, izin gibi jestler sizin insanları değil başarıyı ödüllendirdiğinizi gösterir. Çalışanları daha fazla çalışma konusunda motive etmek, şirketin değer verdiği hedeflerin duyurulmasını sağlar ve çalışmalara ivme kazandırmış olursunuz. En önemlisi de çalışanlara kazandıkları bir şirkette çalıştıklarını hatırlatırsınız.
- Sorunları çözmeden bırakmayın; yeni ve çığır açan projeler dururken mevcut ürünlerin sorunlarını bulup çözmek angarya ve inanılmaz sıkıcı gelebilir. Ama siz o ürünü piyasadan çekmediğinize göre o sorunla karşılaşan müşterileriniz açısından bu angarya sayılmaz.
Gerçeklerden kaçmayın
Gerçek bir lider olmak istiyorsanız fantezi dünyasının kapılarını kapatıp gerçeklere odaklanın ve kendinize sık sık şu soruları sorun:
- Bizim için en önemli önceliğimiz nedir?
- Müşteri ürüne ne zaman ulaşabilecek?
- Ürün çıkmazsa paramız ne zaman bitiyor?
- Müşteri kazanmak için ne kadar bütçe ayırmalıyım?
- Operasyonların gerçek maliyeti nedir?
- Rakiplerimiz kimler ve bizden farklı neler yapıyor?
- Hedeflerine ulaşamayan çalışanlarımız kimler?
- Bir lider olarak yeteri kadar iyi miyim?
Bir danışman bulun
En az 10 yıllık tecrübesi olan; finans, muhasebe alanlarında deneyimli ve size gerçekçi yaklaşıp sorunlarınızı yüzünüze söyleyebilecek bir danışman belirleyin. Ancak bu sektörün sadece fikir kısmında değil de uygulama kısmına dahil olup olmadığına dikkat edin. Çünkü önemli olan verdiğin fikirleri uygulayabilmektir.
İşe aldığınız kişiler sizden iyi olsun
Eğer siz A sınıfı iken B sınıfı oyuncuları işe alırsanız onlar da C sınıfı oyuncuları, onlar da D sınıfı oyuncuları işe alırlar ve başarı seviyesi giderek düşer. Sizin yapmanız gereken A+ oyuncuları kadronuza dahil edebilmektir. Bunun için:
- İnsanların kendisinden daha akıllı olabileceğini kabul edecek kadar alçak gönüllü olmak ve kendine güvenmek,
- A sınıfı oyuncularla A+ sınıfı oyuncuları ayırt edebilmek,
Ayrıca yeni bir eleman sadece liderden ve yönetim ekibinden iyi olamamalı farklı da olmalıdır. Yeni bir startup’ın birbirini tamamlayan farklı becerilere sahip olması çok önemlidir.
İşe alma sürecinde bir seçenek daha vardır. Eğer mükemmel çalışanı bulmaya zamanınız yoksa minimum kabul edilebilir nitelikte çalışanı işe alıp onun zamanla gelişmesini sağlayabilirsiniz. Ne de olsa kimse annesinin karnından A+ sınıfı doğmuyor. Siz de kendi çalışanlarınızı yetiştirip A+ çalışanlarla birlikte çalışabilirsiniz.
Tabii ki ekip arkadaşı ararken startupcentrum.com‘u ziyaret etmeyi unutmayın!
Güçlü yönleri kaçırmayın
Çalışanlar güçlü olduğu konularda diğer çalışanlara eğitim verebilmeli ve zayıf yönlerini geliştirmeleri sağlanabilir. Bu sayede iş konusunda herkes elinden gelenin en iyisini yapar. Bireysel olarak büyük katkılarda bulunan çalışanların bazıları ileride yönetime geçebilir.
Kendinizi eleştirmekten kaçınmayın
İş dünyasında çok önemli bir söz vardır: Bir yönetici bir çalışanını işten çıkarmak zorunda kalıyorsa, şirketin de o yöneticiyi işten çıkarması gerekir. Çünkü hatalar o yöneticiden kaynaklanmış olabilir ve o yönetici olmasaydı belki de işler o raddeye gelmezdi.
Bir yönetici sürekli “Sana daha iyi yöneticilik yapmalıyım.” diyerek kendini eleştirip olumsuz sonuçların sorumluluğunu üstlenme becerisine sahip olur. Böylelikle çalışanlara da iyi bir örnek olur ve bu konuda teşvik eder. Anahtar kelime korkutmak değil teşvik etmektir.
Bir diğer önemli nokta da kendinizin yapamayacağı işleri çalışanlarınızdan da istememektir. Mantık çerçevesi içinde sınıf farkını ortadan kaldırıp çalışanlarınızın yanında olduğunuzu hissettirebilmektir.
Şunları diyebilin
Bir kişinin liderlik vasıfları ne kadar gelişirse, aşağıdaki ifadeleri o kadar sık kullanır:
- Bilmiyorum
- Sence bu doğru mu?
- Teşekkür ederim
- Benim hatam
Başarılı olabilmek için hiçbir lider egoistçe ya da pislik gibi davranmak zorunda değildir. Bunları diyebilmeniz sizin kişiliğinizin ne kadar oturduğunu ve örnek gösterilecek bir lider olduğunuzu gösterir.